Ta niewidzialna strefa, która nas chroni, to odporność. Posiadamy dwa rodzaje odporności: bierną i czynną. Bierna powstaje w naszym organizmie już w życiu płodowym, w wyniku przejścia przeciwciał z organizmu matki, natomiast czynną nabywamy w wyniku przebytych chorób lub w sposób sztuczny poprzez szczepionki. Tworzy ją zespół pożytecznych bakterii, które nas chronią przed intruzami jakimi są wirusy, bakterie czy grzyby. Zewnętrzną zaporę buduje między innymi skóra, śluzówki, odruchy obronne jak kichanie, kaszel, wymioty, łzawienie.
Za odporność organizmu nie odpowiada jeden narząd, ale cały zespół, dlatego mówimy o układzie odpornościowym. Układ odpornościowy to zespół różnych organów w ciele człowieka i każdy z nich wie, jak ma współgrać ze sobą, aby powstała symfonia o nazwie odporność. Tę naturalną barierę powinniśmy wspierać na wiele sposobów.
Podstawą budowania naszej odporności jest właściwa dieta. Ocenia się, że za około 80% wydolności całego układu odpornościowego odpowiadają jelita. U zdrowych ludzi układ pokarmowy jest wypełniony prawidłową mikroflorą, wolny od przerostu szkodliwych drobnoustrojów i nie stanowi pożywki dla szkodliwych pasożytów. Każdy kto chce zachować swój organizm w dobrej kondycji zdrowotnej:
• nie powinien się przejadać
• powinien zapewnić optymalne wchłanianie składników odżywczych poprzez jak najdokładniejsze przeżucie wszystkiego co je
• powinien zwracać uwagę na ewentualne nietolerancje pokarmowe.
Często nie zwracamy uwagi na szczegóły, a to właśnie one są istotą rzeczy. Chcąc zachować nasz organizm w bardzo dobrej kondycji, musimy w przeziębieniowej profilaktyce uwzględnić picie dużych ilości niegazowanej wody mineralnej oraz herbatek owocowych (z dzikiej róży, tarniny, owocu maliny, borówki, ostrężyny, rokitnika, czarnej porzeczki, dzikiego bzu, melisy, mięty, ziela jeżówki), co pozwala na prawidłowe nawodnienie organizmu i łatwia eliminację niepotrzebnych i szkodliwych związków.
Wskazane jest także stosowanie dobrze zbilansowanej diety. Do jadłospisu dobrze jest wprowadzić pokarmy, które mają działanie potencjalnie zapobiegające rzeziębieniom, a mianowicie cebulę, czosnek, chrzan, owoc czerwonej papryki (cenne źródło witaminy C i arotenu) czy natkę pietruszki. W diecie wzmacniającej odporność powinny się znaleźć warzywa i owoce, które bfitują w tzw. antyoksydanty (przeciwutleniacze), a które – walcząc z wolnymi rodnikami – sprzyjają naszej dporności. Są to głównie witaminy A, C i E, zawarte między innymi w marchwi, szpinaku, brokułach, pomidorach, apryce (zwłaszcza czerwonej), cytrusach oraz porzeczkach i truskawkach (także mrożonych).
Pamiętajmy, że na odpo rność organizmu duży wpływ ma również zdrowy styl życia. Ważna jest aktywność fizyczna (właściwie dobrane i wykonywane ćwiczenia), spacery, odpowiednia ilość snu, picie dużej ilości płynow, unikanie stresu, regularny wypoczynek. Spacery są zalecane niezależnie od pogody - czy to słonecznej, czy deszczowej. Warto jednak pamiętać o ubiorze dostosowanym do aktualnych warunkow pogodowych. Przeziębienie często jest skutkiem wychłodzenia organizmu, zwłaszcza w wyniku jednoczesnego przemoczenia, bywa też skutkiem przegrzania i następującego potem wychłodzenia. Posiadanie kilku warstw ubrań a sobie pozwala na bieżąco reagować na zmiany temperatur - coś zdejmować, coś zakładać. Poszczegolne warstwy ubrań, nawet cienkich koszulek i bluzeczek, są lepszym środkiem izolacyjnym niż jeden gruby sweter. Zimą należy pamiętać nie tylko o szaliku i rękawicach, ale także o czapce, gdyż przez głowę tracimy bardzo dużo ciepła. Absolutnie przeciwwskazane jest picie alkoholu w czasie wychłodzenia organizmu. Rozszerza on naczynia krwionośne, dając jedynie pozorne uczucie ciepła. Jeśli dojdzie do zmarznięcia i przemoczenia, warto szybko wysuszyć się i przebrać, a zmarznięte i przemoczone stopy wymoczyć w ciepłej wodzie z dodatkiem olejku eterycznego. Można również odpocząć w łóżku, pamiętając, że zmęczenie sprzyja rozwinięciu się infekcji. W czasie kiedy pogoda jest bardzo brzydka i większość czasu przebywamy w pomieszczeniach zamkniętych, należy pamiętać o regularnym ich wietrzeniu. Najlepsza dla organizmu temperatura pomieszczenia powinna wynosić od 19 do 22 stopni Celsjusza.
Świetnym treningiem na odporność są również zmiany klimatyczne, na przykład wyjazd w góry latem czy zimą nad morze. Organizm, który musi dostosować się do różnych warunków, mobilizuje do tego wszystkie swoje siły. Najkorzystniejsze są dłuższe wyjazdy, trwające powyżej dwóch tygodni.
Kolejnym znanym spo sobem na wzmocnienie odpo rności jest hartowanie pop rzez wodę. Od najmłodszych lat możemy maluchowi robić na przykład kąpiele nóg, na zmianę w ciepłej i zimnej wodzie, lub też kończyć kąpiel chłodniejszym prysznicem. Pozwólmy też dziecku biegać boso po plaży i trawie lub brodzić w wodzie. Dorośli mogą korzystać z sauny, po której bierze się zimny prysznic. Bardzo ciekawy i ekstremalny sposób hartowania to zostać morsem. Należy jednak pamiętać, aby przed kąpielą w lodowatej wodzie zasięgnąć opinii lekarza na temat naszego stanu zdrowia.
Od dawna wiadomo, że na dobrą odporność organizmu duży wpływ ma unikanie stresu lub ograniczanie jego wpływu. Stres powoduje bowiem zwiększoną produkcję i wydzielanie katecholamin oraz kortykosterydów, które w wyniku wpływu immunosupresyjnego zwiększają podatność na infekcje. Istnieje wiele metod pozwalających na zwalczanie skutków stresu - techniki relaksacji, aktywne uprawianie sportów, stosowanie preparatów ziołowych i wiele innych.
Dla prawidłowego funkcjonowania układu obronnego organizmu bardzo duże znaczenie ma odpo wiednia ilość snu (co najmniej 7 godzin na dobę u dorosłych i co najmniej 9 godzin u dzieci) oraz wypoczynku, który jest spędzony aktywnie.
Ponadto ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu odpo rnościowego mają probiotyki, czyli tak zwane dobre bakterie, które naturalnie są w naszym przewodzie pokarmowym. Chronią przed infekcjami górnych dróg oddechowych oraz zapewniają prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Można je znaleźć w jogurtach, kefirach, maślance, kiszonkach.
Rozwój korzystnej mikroflory jelitowej warto wspomóc przyjmowaniem prebiotyków w postaci na przykład inuliny. Okazuje się, że inulina ma wiele ciekawych właściwości: działa na jelita jak jogurt naturalny, ogranicza wchłanianie kalorii podobnie jak błonnik i może być w kuchni dobrym zamiennikiem cukru lub zagęszczaczem. Korzystny wpływ inuliny na zdrowie może odczuć każdy, a szczególnie osoby otyłe, odchudzające się i chorujące na cukrzycę. Inulinę znajdziemy przede wszystkim w suplementach diety i żywności funkcjonalnej.
Żywność funkcjonalna to taka, której poza podstawowym zadaniem, jakim jest odżywianie, przypisuje się psychologiczny lub fizjologiczny wpływ na ludzki organizm. Może ona na przykład obniżać poziom cholesterolu, wzmacniać układ odpornościowy, przywracać równowagę mikrobiologiczną układu pokarmowego. Natomiast produkty i preparaty, w których składzie występują obok siebie prebiotyki i probiotyki to synbiotyki Oprócz żywności prebiotyki i probiotyki można kupić w aptece w postaci kapsułek lub proszku w saszetkach.
W zapobieganiu przeziębieniom i wzmacnianiu układu odpo rnościowego szczególną rolę odgrywa witamina C jako skuteczny środek w walce z infekcjami oraz rutyna. Naturalnymi źródłami witaminy C są przede wszystkim truskawki, owoce cytrusowe, owoce kiwi, sok pomidorowy, słodka papryka, brokuły i pomidory. Witamina C występuje też w wielu dostępnych na rynku preparatach, sama albo w połączeniu z innymi środkami stosowanymi w leczeniu infekcji. Bądźmy dobrymi i dbającymi właścicielami swoich organizmów. Pamiętajmy, że jest on jedynym miejscem, jakie mamy do życia. Tylko od nas zależy, czy w miarę upływu czasu staniemy się rozsypującym się i przeżartym rdzą starym rupieciem, czy też wzbudzającym zachwyt swoim wyglądem i sprawnością, wyjątkowo dobrze utrzymanym modelem. Aby nasz układ odpornościowy mógł skutecznie bronić nas przed infekcjami, musimy dbać o niego codziennie. Sobie i swoim dzieciom zaplanujmy dzień tak, by nie zabrakło w nim ruchu na świeżym powietrzu, dobrej diety i solidnego odpoczynku.
Wówczas nasz układ immunologiczny będzie miał odpowiednie warunki do prawidłowego działania. Silny, zadbany i na bieżąco konserwowany system immunologiczny, stojąc na straży naszego dobrostanu, wykona zawsze pracę, do której został stworzony przez naturę, czyli uchroni nas od wszystkich chorób – od kataru aż po raka.
