Grypa

To nie przypadek, że do zakażeń grypą ptasią czy świńską dochodzi najczęściej w krajach Azji południowo-wschodniej. Wynika to z faktu długiego przebywania w bliskim kontakcie ludzi ze zwierzętami, nagminne jest zamieszkiwanie razem z domowym ptactwem. Wirusy grypy ptasiej mogą ulegać przemianom i stawać się groźne także dla ludzi. Stać tak się może, kiedy dojdzie do za

każenia ptaków jednocześnie wirusem grypy ludzkiej i ptasiej. W takiej sytuacji może powstać mutant, który będzie zakaźny dla człowieka i będzie się łatwo rozprzestrzeniał wśród ludzi.

Wirusy, w tym także wirus grypy, biologicznie należą do bardzo prymitywnych zarazków. Właściwie Poza organizmem swojego żywiciela nie wykazują cech organizmu żywego, nie rozwijają się ani nie wykazują zdolności namnażania się. Dopiero w momencie kontaktu z komórkami innych organizmów potrafią one całkowicie podporządkować sobie ich życie, a wszystko co te komórki wytwarzają zostaje „zagrabione” przez szaleńczo namnażające się w ich wnętrzu wirusy. Prowadzi to do szybkiego rozpadu komórek i uwolnienia z nich ogromniej ilości nowych wirusów, gotowych do atakowania innych komórek tego samego organizmu. Umożliwia to także rozsiewanie infekcji na inne organizmy. W przypadku grypy głównymi drogami zakażenia są droga kropelkowa czy innego rodzaju bliski kontakt z zakażonym; nawet podanie ręki jest bardzo niebezpieczne w sytuacji szerzącej się epidemii. Do epidemii dochodzi wówczas, gdy w krótkim czasie ma miejsce gwałtowny wzrost liczby zachorowań na daną chorobę. Najbardziej skuteczną metodą zabezpieczenia się przed zakażeniem grypą jest unikanie kontaktu z osobami zarażonymi. Pozostawienie chorego w domu, a jeszcze lepiej w łóżku szpitalnym, spełnia dwa ważne warunki. Po pierwsze zapewnia pacjentowi jak najbardziej komfortowe warunki do szybszej regeneracji i skuteczniejszej walki z wirusami, a po drugie ogranicza kontakt chorego z ludźmi zdrowymi, co skutecznie ogranicza rozsiewanie się epidemii.

Swoistym sposobem zabezpieczenia organizmu przed grypą jest stosowanie szczepionki. Dzięki szczepieniom wyeliminowanocałkowicie lub skutecznie ograniczono wiele chorób o podłożu wirusowym.

Dlaczego zatem dotychczas grypa nadal jest groźna i medycynie nie udało się jej wyeliminować tak jak czarnej ospy? A to dlatego, że wirus wywołujący grypę jest niestabilny i bardzo łatwo ulega przemianom, dzięki którym staje się anonimowym dla układu immunologicznego człowieka.

Znamy kilka typów wirusa, z których najbardziej niebezpieczny jest typ A i jego podtyp H1N1. Na każdy sezon WHO typuje trzy szczepy wirusów, które w danym roku prawdopodobnie będą główną przyczyną infekcji. Jednak nie zawsze przewidywania naukowców okazują się w 100% trafne i zdarza się, że szczepionka jest mniej skuteczna. Warto zwrócić uwagę, że wszyscy producenci szczepionek przeciw grypie dysponują tym samym zestawem wirusów, a więc skuteczność lecznicza poszczególnych preparatów jest identyczna.

Wraz z pojawieniem się realnego zagrożenia wybuchem epidemii grypy szczepienia stają się najważniejszym elementem walki z chorobą. Mogą zostać wprowadzone obowiązkowe szczepienia dla grup podwyższonego ryzyka. Jest to dosyć szeroka rzesza ludzi, ogólnie mówiąc, pełniąca funkcje publiczne, co częściej naraża te osoby na kontakt z chorymi. Na pierwszym miejscu tej listy wymienić należy pracowników służby zdrowia, domów pomocy i opieki społecznej, pracowników oświaty, transportu ludności, policjantów, strażaków i wojskowych. Do szczepienia w takich sytuacjach zachęcani są także pacjenci indywidualni.

Po szczepionkę w szczególności powinny sięgnąć następujące grupy pacjentów:

•             osoby po 65 roku życia

chorzy na ciężkie, przewlekłe choroby układu oddechowego np. astmę

•             pacjenci z chorobami serca

•             osoby z osłabioną odpornością, np. zakażeni wirusem HIV

•             pacjenci z poważnymi chorobami nerek, wątroby.

Przebieg grypy jest cięższy od klasycznego przeziębienia, objawami są wysoka gorączka i silny kaszel, a także bóle mięśniowe. chory na grypę powinien na kilka Dni Położyć się w łóżku i stosować leki objawowe: przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, osłaniające drogi oddechowe i łagodzące kaszel.

Niezastosowanie się do zaleceń lub przynależność do grup ryzyka stwarza niebezpieczeństwo wystąpienia groźnych powikłań grypowych. Należą do nich takie poważne choroby jak niewydolność oddechowa, zapalenie dolnych dróg oddechowych, w tym również bakteryjne, zapalenie wsierdzia i mięśnia sercowego, pogorszenie stanu zdrowia u pacjentów z niewydolnością nerek, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, powikłania ciąży z poronieniem włącznie.

Równie poważny jest przebieg grypy u dzieci. Prawie połowę hospitalizacji z powodu grypy i jej powikłań stanowią dzieci poniżej 14 roku życia, to na rodzicach spoczywa obowiązek zadbania o bezpieczeństwo swoich pociech.

Pozostawienie dziecka w domu w okresie nasilenia zachorowań w szkole bądź w przedszkolu jest czasem jedynym rozwiązaniem, jeśli dziecko nie zostało zaszczepione przeciwko grypie. Jeszcze jednym populacyjnym argumentem przemawiającym za szczepieniami jest fakt samoograniczania epidemii poprzez utrudnione rozsiewanie się choroby, osoby odporne nie zachorują, a więc też nie zarażą innych.

Stosując szczepionkę musimy pamiętać, że jest to poważny lek, który ze względu na swoją specyfikę niesie ze sobą określone zagrożenia i powikłania. Przeciwwskazane jest szczepienie:

•             w przebiegu ostrych objawów chorobowych

•             w sytuacji zaostrzenia chorób przewlekłych

•             osób z wysokim ryzykiem wystąpienia wstrząsu uczuleniowego

•             dzieci poniżej 6 miesiąca życia

•             osób, u których wystąpiły nadmierne odczyny po wcześniejszych szczepieniach

Argumenty w znacznej mierze przemawiają za stosowaniem szczepionki przeciw grypie. Pamiętajmy, aby odpowiednio ten zabieg zaplanować. Odporność uzyskamy dopiero po 2 tygodniach od zaszczepienia i będzie się ona utrzymywała przez około pół roku.

W Polsce największa ilość zachorowań na grypę przypada na marzec, ale okres infekcyjny zaczyna się najczęściej w październiku. Najlepiej więc szczepić się pod koniec września i na początku października, ale jeśli przegapiliśmy ten termin możemy się zaszczepić i w późniejszym czasie.

Najgroźniejszą w historii ludzkości epidemią grypy Była tak zwana „Hiszpanka”, która przetoczyła się przez Europę, Azję, Afrykę, Amerykę Północną w latach 1918 – 1919 i pochłonęła około 50 milionów ofiar śmiertelnych, a liczbę osób, które zachorowały, szacuje się na 500 milionów, czyli 1/3 ówczesnej liczby ludności całego globu. objawy „hiszpanki” były dosyć typowe, tj. wysoka gorączka i zapalenie dróg oddechowych, często kończące się krwotocznym zapaleniem płuc, powodującym zgon. ciekawostką jest fakt, iż znacznie częściej ciężko przechodzili tę grypę ludzie młodzi, a stosunkowo łagodnie ludzie starsi i dzieci.

Znamiennym przykładem skutecznego działania szczepionek jest zlikwidowanie wirusa czarnej ospy – choroby przez stulecia dziesiątkującej populację ludzką na całym świecie. to dzięki wnikliwym obserwacjom angielskiemu lekarzowi Edwardowi Jennerowi udało się uzyskać odporność pacjenta na ospę prawdziwą poprzez wcześniejsze wszczepienie mu wirusa ospy krowianki. ospa krowianka to choroba występująca u krów, ma ona zdecydowanie łagodniejszy przebieg u ludzi, a po jej przechorowaniu pacjent zdobywa odporność przeciw ospie prawdziwej. opisany przykład doskonale ilustruje zasadę działania szczepionek. Pacjentom Podaje się niezdolne do wywołania choroby wirusy, bądź ich fragmenty po to, aby układ obronny je rozpoznał i wytworzył przeciwko nim środki obronne, czyli przeciwciała.

Więcej porad